Bilimsel tefsirin, Kur’an’ın anlaşılmasında bir etkisinin olup olmadığı daha doğrusu kur’an’ın bilimsel veriler ile yorumlanmasının bir geçerliliğinin olup olmadığı halen daha tartışma konusudur. Gazali’nin (ö.1111) eserlerinde bilimsel tefsiri benimsediği kabulü..
Bilimsel tefsirin, Kur’an’ın anlaşılmasında bir etkisinin olup olmadığı daha doğrusu kur’an’ın bilimsel veriler ile yorumlanmasının bir geçerliliğinin olup olmadığı halen daha tartışma konusudur.
Gazali’nin (ö.1111) eserlerinde bilimsel tefsiri benimsediği kabulü vardır. Ancak sistematik olarak bilimsel tefsiri eserlerinde kullanan Fahreddin Razi (8.1209) dir.
Fahreddin Razi; Tefsiri Kebir adlı eserinde Hicr suresi 86, Kehf suresi 19. Ayetlerin tefsirinde yeryüzünün küre şeklinde olduğunu söyler ki bu bilimsel veri olarak doğrudur.
Lakin o zamanki bilimsel verilerden hareketle bakara suresi 22. Ayetin tefsirinde dünyanın sabit olduğu, dönmediği sonucuna varabilmiştir.
(Abdulkahir Bağdadi (ö.1037) Elfark beynel firak adlı eserinde ehli sünnetin dünyanın dönmediği konusunda ittifak halinde olduklarını dile getirmiştir.)
Asıl bilimsel tefsirin gün yüzüne çıkması ise Ernest Renan’ın (ö.1892) sorborn Üniversitesinde İslam ve Bilim adlı konferansında islamın ilme, bilime önem vermediğini söylemesi üzerine bir kısım Müslümanların bilim ile kur’an’ı uzlaştırma çabası İçerisine girmelerine neden oldu.
Bilimsel icat ve teknolojik gelişmelerde batının bu buluş ve icatları 15 asır önce inen kur’an’da var olduğu önermesiyle açıklanmaya çalışıldı.
Misal olarak
Batılıların hava taşıtlarını, sondaj aletini,treni vb. taşıt ve aletleri bulmalarına karşın, Bir kısım Müslümanların da;
“Evet siz buldunuz ama bizim kutsal kitabımızda buluşlarınıza işaret var” diyerek kendilerini daha üstün bir konuma getirme çabası içine girişmişlerdir
Aslında bu batıya karşı apolojik (savunmacı) bir yaklaşımdı.
Peki Kur’an’da bilimsel veriler yok mu?
Elbette ki vardır
Rüzgarların aşılayıcı olması (Hicr suresi 22)
Yıldızlarla yön bulma (En’am 97)
Yukarı çıkıldıkça nefes alma zorluğu (En’am 125)
Tatlı ve tuzlu suyun karışmaması (Rahman suresi19-20) vb. ayetlerde yüce Allah bizlere zaten bilimsel ayetleri hatırlatmış…Bu bilimsel veriler Kur an inmeden öncede vardı rüzgarın aşılayıcı olması, yıldızlar ile yön bulma Kur’ an bunlan onaylamıştır.
Bilimsel tefsire ilk eleştiriyi Şatibi(ö.1388) yapmıştır.Şatibi vahyin indiği dönemde ondan ne anlamışlar ise öyle anlaşılması gerektiğini savunmuştur.
Demir uzaydan mı geldi?
…insanlar için birçok yarar bulunan demiri indirdik (hadid suresi 25)
Bugünkü verilere baktığımızda demirin uzaydan geldiği görüşü tartışmalı da olsa kabul görmüş bir bilgidir.
Lakin Hz. Muhammet(sav) ve yanındaki sahabeler demirin gerçekten uzaydan inmiş olduğunu mu anladılar yoksa
Biz size demiri bahşettik bakın siz onu savaşlarda, tarımda, günlük hayatta size çok faydası olan eşya vb. şeylerin yapımında kullanmanız için Allah’ın size bir lütfu olarak mı anladılar.
Ama bilimsel tefsir yapılırken çok dikkatli olunması gerekir.
Kur’an zaten İlk inen suresinde (alak) oku, ikinci inen suresinde (kalem)ise yaz emrini vererek insanlara araştırma, gözlemlemeye davet etmiştir ama tüm bilimsel verilerin kendisinde olduğunu söylememiştir. Nitekim bugüne kadar Kur’an’dan çıkarılan bir bilimsel icat yoktur.
Unutmamak gerekir ki bir veriyi,icat ve teknolojiyi zoraki Kur’an’a söyletmek doğru bir yaklaşım tarzı değildir.
Yoksa Zulkarneyn uzaya seyahat etti veya Hz. Nuh (a.s) oğlu ile cep telefonuyla konuştu gibi söylemler bize anakronizm (tarihsel yanılgı) yaşatır.
Kuramer yayınlarından çıkan Kur’an ve Pozitif Bilim adlı çalıştay eseri de kaynak verebiliriz.
YORUMLAR (İLK YORUMU SİZ YAZIN)